Ülkemizde HIV ile gayrette rol üstlenen 5 doktor derneğinin bir ortaya gelerek hayata geçirdiği Kuşkun Olmasın inisiyatifi birinci yılını geride bıraktı. HIV/AIDS alanında toplumda farkındalık yaratmak, tertipli test olma oranını artırmak ve HIV ile yaşayanların hayat kalitesini yükseltmek maksadıyla hayata geçirilen inisiyatif birinci yılında 6 milyon şahsa ulaştı.
Tüm dünyada olduğu üzere ülkemizde de kıymetli halk sıhhati sıkıntıları ortasında yer alan HIV enfeksiyonunun görülme sıklığı artmaya devam ediyor. HIV/AIDS ile gayrete katkı sağlamak ismine 5 tabip derneğinin bir ortaya gelerek geçtiğimiz yıl hayata geçirdiği Şüphen Olmasın isimli inisiyatif, HIV/AIDS konusunda toplumda farkındalık yaratmak, sistemli test olma oranını artırmak ve HIV ile yaşayanların hayat kalitesini yükseltmek ismine çalışmalarını bir yılı aşkın müddettir sürdürüyor. Bu müddet zarfında gerçekleştirilen çalışmalar doğrultusunda 6 milyon kişinin test olmanın kıymetiyle ilgili bilgilenmesi ve HIV farkındalığı kazanması sağlandı.
Şüphen Olmasın inisiyatifinin toplumsal medya hesaplarında HIV tedavi süreçlerinin gelişimini ve test olmanın ehemmiyetini aktaran, farkındalık yaratacak paylaşımlarda bulunuldu. Bununla birlikte 2022 yılı boyunca 5 farklı üniversiteyle gerçekleştirilen seminerlerle, gençler ortasındaki HIV farkındalığının artırılması amaçlandı. Kelam konusu seminerlerle toplamda 1500 öğrenci ile temas kuruldu. Öğrencilerle gerçekleştirilen farkındalık çalışmalarının yanında anonim test merkezlerinde HIV testi olmanın kolaylığını anlatan görüntü çalışması ile, herkesin kimlik bilgilerini vermeden fiyatsız test yaptırabileceği bildirisi vurgulandı.
1 Aralık Dünya AIDS Günü kapsamında düzenlenen basın toplantısında Kuşkun Olmasıninisiyatifinin 2023 yılı planlamalarından bahseden HAKED Genel Sekreteri Prof. Dr. Serhat Ünal: “2022 yılı boyunca HIV farkındalığına yönelik sürdürdüğümüz çeşitli çalışmalarımız 2023 yılında da hız kesmeden devam edecek. Bu doğrultuda ilk olarak “Şüphesiz Sohbetler” ismini vereceğimiz bir canlı yayın serisini hayat geçireceğiz. Elbet Sohbetler, iştirakçilerin anonim olarak tabiplere sorularını yöneltebileceği bir dijital sohbet platformu olacak. Ayrıyeten kayıtları görüntü ve podcast olarak birçok dijital platforma ekleyip, bu yararlı içeriklerin her vakit, kolay kolay erişilebilir olmasını sağlayacağız. Yıl boyunca her ay farklı bir tabibi ağırlayacağımız bu sohbet serisinde HIV ile ilgili merak edilen soruları cevaplamaya odaklanacağız. Bununla birlikte gençler ortasında HIV farkındalığını artırmak üzere “Şüphe 101” isimli bir projeyi de hayata geçireceğiz. Bu projeyle hem üniversitelerde yapılacak seminerler vasıtasıyla hem de öğrenciler ortası akran eğitimi modeli ile HIV farkındalığı yaygınlaştırılacak. Bizi epeyce heyecanlandıran bu iki projemizin yanında elbette Kuşkun Olmasın web sitesinde ve toplumsal medya mecralarında HIV farkındalığının artırılması, test olmanın değeri ve kolaylığı konusunda toplumun bilinçlendirilmesine yönelik çalışmalarımıza devam edeceğiz” biçiminde konuştu.
HIV’nin tarifi, HIV ile AIDS’in farkı ve şimdiki bilgilere dair bilgiler veren KLİMİK Derneği HIV/AIDS Çalışma Kümesi Lideri Prof. Dr. Emin Halis Akalın, “İnsan bağışıklık yetmezliği virüsü olarak tanımlanan HIV, bağışıklık sisteminin hücrelerini tutarak fonksiyonlarını bozan bir virüstür. HIV enfeksiyonu bağışıklık sisteminin vakit içerisinde zayıflamasına sebep olur ve tedavi edilmezse bağışıklık yetmezliğine yol açabilir.Edinilmiş Bağışıklık Yetmezliği Sendromu yani AIDS ise HIV enfeksiyonunun en ileri evresidir. Ülkemizde 1985 yılında teşhis alan birinci hadiseden bu yana 35 binin üzerinde kişinin testi müspet saptanarak HIV yahut AIDS tanısı almıştır. Teşhis konulmamış olayları da düşündüğümüzde bu sayının daha fazla olduğunu kestirim ediyoruz” dedi.
ACYBHD Genel Sekreteri Prof. Dr. Deniz Gökengin ise toplantıda HIV’nin bulaş ve korunma yollarına dikkat çekti: “Toplumda sanıldığının bilakis HIV ile yaşayan beşerlerle fizikî temasta bulunmakla, tıpkı havayı solumakla, birebir yerde oturmakla ya da sivrisinek sokmasıyla HIV bulaşmaz. HIV korunmasız cinsel münasebetle, ortak kullanılan sterilize edilmemiş enjektörlerle, kan yahut organ nakliyle ya da HIV müspet annelerden hamilelik, doğum ve emzirme periyotlarında bulaşabilen bir virüstür. HIV’den korunma, temel olarak bu bulaş yollarını tedbire temeline dayanır. Risk oluşturacak durumlara yönelik gerekli tedbirler alındığı takdirde HIV bulaşının çarçabuk önlenmesi mümkündür.”
EKMUD HIV/AIDS Çalışma Kümesi Koordinatörü Prof. Dr. Behice Kurtaran ise HIV/AIDS tedavisindeki ilerlemelerle birlikte dünyada ve Türkiye’de tedaviye erişimin mevcut durumundan bahsetti: “Bilinenin tersine aslında 1990’lı yıllardan itibaren HIV enfeksiyonunun tedavisi mevcuttur. Birinci çıkan HIV/AIDS tedavilerinden sonra farmakolojik alanda yaşanan gelişmeler sayesinde günde 20-25 tabletlik ilaç kullanımından bugün kullanımı çok daha kolay tedavi rejimlerine geçilmiştir. HIV ilaçları (ART) kullanan pek çok insan, HIV taşımayan beşerler üzere sağlıklı bir ömür sürdürebilmektedir. Tedavi sayesinde bedendeki HIV seviyesi baskılanarak virüsün bağışıklık sistemini yıpratması engellendiği için, bireyler virüsle enfekte olmadan evvelki sıhhatlerine kavuşabiliyorlar. Üstelik bu bireyler uygun tedavi altında virüsü öteki insanlara da bulaştırmıyorlar. Ülkemizde, dünyada kullanılan yeni tedavilerin birçoğuna ulaşabiliyoruz. Bununla bir arada ilaç ve testlerin büsbütün devlet teminatı altında ve toplumsal sigorta kapsamında fiyatsız olması ise şahısların aklına gelebilecek birinci sorulardan biri olan tedavi masrafı tasasını ortadan kaldırıyor.”
HIV ile gayrette en kıymetli adımın, vaktinde teşhis konulması olduğunun altını çizen HIVEND Başkanı Prof. Dr. Fehmi Tabak iseHIV/AIDS teşhis için kan testinin kaide olduğunu vurgulayarak şunları söyledi: “Kişiler teşhis aldıktan sonra HIV tedavisinde çok başarılı olmamıza karşın, teşhis oranlarında ne yazık ki beklenen düzeyde değiliz. Teşhisin geç konması, bağışıklık sistemi epeyce ziyan gördükten sonra tedavi sürecine başlanmasına sebep olabiliyor. HIV teşhisinde daha uygun noktaya gelebilmemiz için genel toplum taramalarının yanı sıra, HIV açısından risk taşıyan kümelere odaklanmamız ve riskli davranışlarda bulunan şahısları teste yönlendirmek için metotlar bulmamız gerekiyor. Bununla birlikte HIV testlerinin yaygınlaşmasında bireylerin kimlik bilgilerini vermeden fiyatsız test olabileceği anonim test merkezleri de değerli bir rol üstleniyor. Ülkemizde kimi büyük kentlerde bulunan bu merkezlerin sayılarının artması ve yaygınlaşmasının HIV enfeksiyonunun denetim altına alınmasına kıymetli katkı sağlayacağını söyleyebiliriz.”
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
